Mae’r Llywodraeth yn talu budd-daliadau penodol i bobl sydd heb waith oherwydd salwch tymor hir neu o ganlyniad i anabledd neu gyflwr iechyd. Mae’r Llywodraeth wedi penderfynu mai’r ffordd orau o asesu cymhwysedd yw trwy asesiad iechyd annibynnol o dan y Gwasanaeth Ymgynghorol Asesiad Iechyd.
Mae’r Ganolfan ar gyfer Asesiadau Iechyd ac Anabledd yn cyflenwi’r gwasanaeth ar ran yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP). Daeth y contract rhwng y DWP a’r Ganolfan ar gyfer Asesiadau Iechyd ac Anabledd i rym ar 1 Mawrth 2015.
Mae Gweithwyr Gofal Iechyd Proffesiynol o’r Ganolfan ar gyfer Asesiadau Iechyd ac Anabledd yn cynnal asesiadau un i un ag unigolyn sy’n gwneud cais am fudd-daliadau ac mae wedyn yn cyflwyno adroddiad i’r DWP. Mae’r DWP wedyn yn defnyddio’r wybodaeth hon i benderfynu ar hawl yr unigolyn i gael budd-dal.
Mae gan bob un o’r Gweithwyr Gofal Iechyd Proffesiynol o leiaf dair blynedd o brofiad ar ôl cymhwyso, maent wedi’u cofrestru â’u Corff Meddygol perthnasol ac maent wedi’u cymeradwyo gan Brif Gynghorydd Meddygol y DWP.
Mae’r DWP yn mynnu bod mesurau sicrwydd ansawdd llym ar waith ac mae’n rheoli ymrwymiadau’r contract drwy gyfrwng ystod o gytundebau lefel gwasanaeth a chyfarfodydd adolygu rheolaidd.
Mae’r Ganolfan ar gyfer Asesiadau Iechyd ac Anabledd yn gyfrifol am:
- Recriwtio a hyfforddi gweithwyr gofal iechyd proffesiynol
- Gwirio’r dystiolaeth feddygol a roddir gan y cwsmer cyn gofyn am asesiad
- Gofyn am ragor o dystiolaeth feddygol gan feddygon teulu neu glinigwyr eraill sy’n trin yr unigolyn pan fydd yr wybodaeth yn debygol o’n galluogi ni i roi cyngor i’r DWP a all osgoi’r angen am asesiad wyneb yn wyneb
- Trefnu dyddiad ac amser ar gyfer asesiadau wyneb yn wyneb
- Cynnal asesiadau wyneb yn wyneb
- Paratoi adroddiad i’r DWP yn dilyn asesiad. Gall hyn ddigwydd ar ôl adolygiad cychwynnol o holiadur yr unigolyn wedi’i ategu gan dystiolaeth feddygol bellach, neu gall fod ar ôl asesiad wyneb yn wyneb
Mae’r DWP yn gyfrifol am:
- Dylunio a datblygu’r fformat a’r meini prawf ar gyfer asesiadau
- Adolygu’r holl dystiolaeth a gyflwynir gan unigolyn, gan gynnwys ond heb ei chyfyngu i adroddiad ar yr asesiad, a gwneud penderfyniad ar hawl unigolyn i gael budd-dal
- Pennu targedau a matricsau cyflenwi ar gyfer ansawdd a gwasanaeth y Gwasanaeth Ymgynghorol Asesiad Iechyd
- Monitro’r gwasanaeth a ddarperir yn erbyn gofynion y contract
- Awdurdodi protocolau asesu a ddefnyddir mewn ceisiadau clinigol
Mae Llywodraeth EM yn gyfrifol am:
- Diwygiadau Lles a pholisïau eraill sy’n ymwneud â budd-daliadau
- Deddfwriaeth sy’n amlinellu’r meini prawf a gaiff eu defnyddio mewn asesiadau